Rasim Ozan Kütahyalı ekonomide beni dinleyen kazanır dedi! Buna parasını yatıran torbayla para alacak

Vatandaşlarımıza yatırım tavsiyesi olmasa bile yol göstermeye çalışan bir video şimdi bugün önce en son söylenmesi gerekeni en baştan söyledim: ekonomik paradigmayı Şimşek değiştirdi ya da bir nevi eskiye döndürdü. Şu an dövizin ateşini tamamen aldı. Bazı yabancı finans kuruluşları önümüzdeki birkaç ayda TL'nin dolardan daha değerli olduğunu söylüyor, %10000 doğru. Bakın arkadaşlar, ben bana kalırsa doların bu kadar düşük olması doğru değil diye düşünen biriyim. Bu benim makro görüşüm, tamam mı? Yani ben orada mesela Devrim Akyıl vardır, iktisatçı. Onunla aynı görüşteyim. Niye aynı görüşteyim? Çünkü ben bugün işte Efe Sen de Londra'dan, Londra İstanbul'dan ucuz mu, kardeşim? Uz Berlin İstanbul'dan ucuz mu, ucuz Atina İstanbul'dan ucuz mu, ucuz ş böyle şey olur mu ya, bu arada ne iş gücü bizden ucuz, adamların kiraları bizden ucuz.

Nasıl Londra İstanbul'dan ucuz olması bir şey, bu normal fiyatlar değil ya, bu fiyatlar düşecek. Mehmet Şimşek bunu başarısı ayrı. Ama ben Türk esnafı böyle alıştığı fiyatı indirir mi? Konut fiyatları çok düşecek, onu size söyleyeyim. Konut almayı düşünenlere sesleniyorum, biraz daha bekleyin. Niye? Bak şu gün 20 milyon TL param var diyelim. AB şey yapalım ya da diyelim 10 milyon TL, 5 milyon TL, 1 milyona zaten ev kalmadı herhalde. 1 milyon TL param var Anadolu'da, 1 milyona ev alınabiliyor herhalde. Anadolu durumu tam bilmiyorum, metrekare maliyeti 15. Tab şimdi bak, diyelim hani 10 milyon lira var diyelim 1 milyon diyelim fark etmez. Bugün 20 milyon TL niye 20 milyon dedim çünkü 20 milyon aylık faizi belli bir rakama gelmeye başladı. Şu an 20 milyon TL aylık paran varsa kamu bankalarından birinde ya da kimi özel bankalarda aylık 1 milyon faizi yaklaştı, aylık 1 milyon. Bugün 20 milyon liralık bir ev alsam, kiraya versen kaç olabilir? En fazla 80.000-90.000, hadi 100.000 de onu da alabilirsen. O da bugün baktığında ilk kez bu noktaya gelindi, inanılmaz bir şey.

Bu doğrudur yanlıştır o makro politikayı bir yana bırakıyorum, faizcilik iyidir kötüdür bil. Ama bugün insanlarımızın önünde eğer toplu paraları varsa sakın konut araba düşecek. Ha, bu ekonomiyi boğuyor mu? Evet, bir açıdan boğuyor bu doğru. Yani ben bunu reddetmiyorum. Ama yatırım fırsatları açısından bir dövizi olanlar dövizden çıkma vakti geldi geçiyor, zarar ederler ediyorlar zaten ediliyor. Son şöyle dolar tutan zarar mı edecek diyorsun, ediyor. Ediyor, etti edecek. Çünkü görülen şu arkadaşlar, Mehmet Şimşek doların ateşini dövizin ateşini, ve bundan böyle de süper bakan tam yetkili. Bu dolar bana göre de seneyi 37'den falan kapatacak gibi gözüküyor, yaz aylarında eminim yaz aylarında 34'le falan kapatır en fazla. O da alım yaparlarsa, bak bırakırlarsa şu an 31'e falan da düşebilir gidiyor. Bugün de düştü mesela.

Çünkü niye abi, herkes dövizi bozduruyor, şey kırıldı iki demin Esad'ın dediği gibi GP Morgan Goldman sax TL alın diyor, yurt dışından bir sürü para gelmeye başladı. Carry trade denir buna. Carry trade nedir, yurt dışında adamın 500.000 dolar parası var orada %4 faize koyabilir en fazla 4-4,5. Tamam, ne getirir o 130.000 dolar stopajı düşünce, 130.000 dolar bir faiz getirir. 130.000 dolar nedir bugün Türk lirasıyla, herhalde 50.000 l. Adam 500.000 dolarını Türkiye'ye getirdiği zaman ayda 750 ile 800.000 l arası aylık faiz gidi, ne kadar ediyor? 2-3.000 dolar, 23.000-24.000 dolar değil mi farkı görüyor musun arada? 22.000 dolar fark var oturduğu yerden 22.000 dolar, yani dolara dönsün Carry trade ya bunu verdik sıcak para işte yanlış. Doğru, ben de bunları söyledim ama durum bu o ayrı onu. Ayrıca konuşuruz iler. Ama şu an dövizden çıkma, TL mevduata geçme zamanı. İslami bankalarda, İslami bankaların da ben bir müşterisiyim, deir ve ben islamic Finance. Seküler bir insan olmama rağmen çok mantıklı da bulurum.

Şöyle doğru, ona katılıyorum. Şimdi, bir bence, parası olmayan yurttaşlarımız için. Tabii, durum şu: bir kere ellerinde bir şey varsa onu bir nakde çevirip vadeliye koymalarına fayda var, onu söyleyeyim. Yani iyi fiyat ama böyle öldürmesinler, öldürmeden satsınlar. İşe faydalı olur. Çünkü daha konutun ve arabanın aşırı düşüşü başlamadı, daha da düşecek. O daha da düşecek, o tam düşmeden satsınlar. Hiçbir şeyleri olmayan vatandaşlarımız için onlar için. Tabii, Mehmet Şimşek ekonomisi çok problemli. Çünkü Mehmet Şimşek, yani çok soğuk, fakirleri fukarayı düşünen bir adam değil. Yani bunu söylemek zorundayım ben. Mehmet Şimşek'i severim, adamdır, dürüst insandır. İşini iyi bilen insandır, ama onun felsefesinde hani zenginler ve iş adamlarının önü açılsın, onlar da paylaşsın, mantığı vardır. Biraz böyle, hani sağcı derler, ekonomik anlamda sağcı bir düşünce bu. Ben bugün asla benimsemediği bir düşünce bu. Fakat böyle baktığında istihdamın daralması bir resesyon olacağını düşünüyorum.

O zaten Mehmet Şimşek'in kafası. Ekonomiyi biraz boğarak enflasyonu bir bitireyim, bir yere sereyim, şunu diyor. Seçim de yok diyor, yere serdikten sonra diyor yavaş yavaş diğer tedbirleri artırırız diyor. Yani Babacan'ın yaptığı da aynı aslında, yani 2003-2008 ekonomisine döndük. Ne kadar becerebilir buna, konjonktür o günlerde çok müsaitti, bugün müsait mi, bakacağız işte. Onun için belki Biden'la görüşme önemli, vesaire. Hem hemen şimdi şeyin bir güveni var tüm dünyada, bir de başardı, yani dövizi gemleme başardı, bunu başardı. Tabii, kuru oynaklığı durdu diyebiliriz, durdu. Carry trade'le yurt dışından gelen para bugün çok daha yüksek para kazanıyor Türkiye'de, bu sıcak para yatırımcısı çekmeyi de aslında çok daha fazla çekmesi lazım da peki, korelasyon olarak TL dolar. Faizin indirilmesi ne zaman başlar? Karşısında belli bir oranda değer. Önümüzdeki zamanlarda faizlerin geri gelmesi ne zaman başlar, baş başlar? Şöyle TL bir kere dolar karşılığında değerlenmiş, değerlenmiş daha söylüyorum.

Paralarımı mevduat faizine yatırmış bir insanım, dövizde falan, hatta altın yükselecek bu sene. Ama altın bile tartışmalı. Çünkü altın demek aynı zamanda gram altın yatırımı dediğimiz, dolar-TL'ye çok bağlı bir yatırımdır. Kendi yükselecek altın belli bir aşamada ama dolar-TL hiç hareket etmeyecek, altın da getirebilir ama %60 faizler dururken. Yani altın, o da olabilir ki ben altını mantıklı bir yatırım olarak bulurum, ondan çok da güzel para da kazanmışım ama hazırı var abi, böyle bir şey olamaz yani. Borsada ayrı bir dünya, borsaya ayrı bir program yapalım, çünkü borsa ayrı bir dünyadır. Yani biri Mars'a, öbürü Venüs gibidir fakat dediğin olursa ki bence doların düşmesini yani 31' 30'lar düşmesini. Bu arada, dövizin değerleniyor olması böyle yanlış da anlatmayalım. Ya şimdi, dediğiniz gibi faiz olduğu için % Tab tab, TL. İşte o artı değerli TL iyi bir şey midir? Bak, benim zamanında yazdığım var, değerli TL değersiz bir ekonomi yaratır diye çünkü değerli TL bir nevi ülkeyi ithalat cenneti yapar, hatta ithalat çöplüğü yapar bu oldu, bütün para inşaata ve ithalata gider.

Faizler düştükçe şu an inşaata da gitmez, şu an sadece internete gider. Çok övülen bir dönemde oldu aslında, yani bol para vardı, bilmem neydi bunu doğru bulmuyorum. Ben orada, benim de kanaatim seçim sonrası faizler düşürülmeden bir devalüasyon idi ama bundu faiz enflasyon çıkar e Tayyip Erdoğan'a da süper bakan Mehmet Şimşek enflasyonu düşüreceğim sözü verdi. E, dövizi durdurmadan enflasyonu düşüremez, dövizi durdurdu ithalat maliyetleri düştü piyasa ve mevduat faiziyle para piyasadan çekiliyor konut fiyatları düşecek dolar bazında da çok düşecek TL bazında da düşecek. Bak, söylüyorum, e bu ne olacak, yavaş yavaş davranış algısı değişecek, anladın mı?

"Bireysel ekonomiden ama memleketimin Şimşek altın ithalatını kısıtlayarak durduruyor. Altın ithalatı kısıtlandı ia Car acı kaap azalıyor. Halbuki, bu ekonomik modelde cari açık yeniden patlar, ithal ürünler patlar. Türkiye'nin ama enerji dışı cari açık dengesi çok uzun süredir bozuk değil. Bu arada, yani enerjiden kaynaklı genelde, B milyar dolarlık enerji fatur var, tabii ama şu var işte, on tartışmalar geçti bence. Şimdi benim de görüşüm orada farklıydı. Ben sonuçta dış açık vermeyen bir ekonomi modelini doğru bulan bir insanım. Ayrıca, bir dakika, yani mevcut rejimle de o daha uyumlu aslında ama bu modelin şöyle bir faydası da olabilir. Türkiye daha dünyaya açık olmak zorunda. Sen yüksek faiz veriyorsun, sıcak para çekiyorsun, dünyaya açık olmak zorundasın, belli gelişmelerin de bununla bağlantılı tekrarlandığını unutmayalım, yani siyasi alanda yumuşama ikliminin yumuşaması işte Osman Kavala gibi insanların çıkacak olması, bu yani burada. Hani bazen şöyle düşünüyorum ekonomik olarak ben doğru bulmasam da politik olarak ülkenin yumuşamasına faydalı bir ekonomi modeli olabilir bu tamam mı? Ama, yani bunla bu ekonomi modeliyle totaliter bir rejim tam sürdüremez, bir şey yapman lazım, bir denge kurman lazım.

Fakat, bunlar işin makro kısmı. Makro kısmı da ben şunu görüyorum. Evet, mesela şeyin üzerine çok gidiyorlar, o da yanlış. Kuaföre gidiyor diyelim bir hanım, parayı ibandan gönderme. Kuaföre gelen ibanın falan vergisiyle, vergi reformu olur ya, vergiyi zenginlerden alacaksın, yani vergi dilimindeki payı küçük esnafın kaç, yani zenginlerden alacaksın ama oam hemen Şimşek felsefesine uygun değil. Çünkü, dediğim gibi, zengin da para kaçar mı, kaçmasın diyor, zenginlere çalışalım, zenginler yatırım yapsın, parayı getirsin, damlasın. Ama işte o bence de doğru mu değil bence ama dediğim gibi, yani bunlar değil konumuz şu an. Ha, istikrar sağlandı mı Türk ekonomisinde, sağlandı onu size söyleyeyim. Dediğim gibi, bakın şu anki para kazanma fırsatı hiçbir yerde yok, böyle bir şey yok, diyorum size. Şu an aslında senin dediğin olması lazım Türkiye'ye tam güven duyulsa. Mesela bir Japon ev hanımları neden Türkiye’de yatırım yapıyordu? Ara Babacan döneminde Japon ev hanımlarının tüm parası Türkiye'deydi ya.

Japon ev hanımları, hatta onların hemen hepsi bir hafta içinde çıktılar, çıktı Geziden sonra yavaş yavaş çıktılar. Aynen orada çok ciddi şey oldu abi. Japon ev hanımlarının parası Türkiye'deydi ya, nasıl olmuştu ya onu bir anlat, son anl hanımları alıyor abi, emeklilik maaşı, ev hanımı maaşı Japonya'da. Tabii, Japonya ileri bir ülke olduğu için güzel de para veriyor. Japon ekonomisi de bir açıdan basıktır ama ayrı bir Japon ekonomisi konusu yapalım, yani Japon ekonomisi, güzel gözüküyor da Japon ekonomisi şeye göre. Aslında, ayacak Amerikan B on a anlamaz. Evet, şimdi Japonya, hanımların parası niye buradaydı? Güzel soru. Japon hanımları para kazanıyordu, tamam yen faizi yok E yen dolar eşit gibi, yani TL yen eşit gidiyor. Hatta TL daha değerleniyor T yen de dolara bağlı para yen diye bir para tam olarak yok dolar, yani Japon ev hanımı gönderiyordu parasını Türk lirasına çeviriyordu, koyuyordu fonlar, harcıyor, faize, faizden para dönüyordu, o parayı yene çevirdi de bayağı bir kazanç sağlamış oluyordu, yenin faizi 1 iydi Hatta sıfırdı bir ara tamam geliyordu, gönderiyordu E ne oldu Türk bankaları para sıcak para boldu, sıcak para yatırımcısı dediğimiz bu onu bırak Fransa'da emekli, Almanya'da emekli eurosu var, Euro Euro faizi sıfır o zaman bizde çok daha yüksek y şimdi 56lar falan yoktu da o zaman 20'yi 25'i Tamam ama 202 faiz varken ilk Babacan ilk dönemi sonra adım adım düştü O faiz de işte.